رئیس کل جدید بانک مرکزی از تثبیت نرخ هر دلار در سامانه نیما روی ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان خبر داد و گفت: برای بازار آزاد نیز سیاستمان این است که این بازار را به‌صورت مستمر کوچک و نرخ آن را به نرخ ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان نزدیک کنیم و آن را کاهش دهیم.
به گزارش بنکر (Banker)، محمد رضا فرزین؛ رئیس کل جدید بانک مرکزی در گفتگوی خبری اخبار ساعت ۲۱ امشب درباره رویکرد بانک مرکزی در حوزه ارزی، اظهار کرد: مهم‌ترین وظیفه بانک مرکزی کنترل تورم و نرخ ارز است و هر بانک مرکزی وظیفه کنترل این دو متغیر مهم اقتصادی را بر عهده دارد. کلیه ارکان حاکمیتی در انجام این کار نقش مهمی دارند و قاعدتا این کار باید مبتنی بر یک برنامه مشخص اقتصادی و با همکاری کلیه مسئولان اقتصادی دولت انجام شود.
وی در ادامه با تاکید بر اینکه سیاست ارزی جدید را در عبارت سیاست ارزی تثبیتی می‌توان خلاصه کرد، افزود: نرخ ارز را تثبیت و حتما این دغدغه فعالان اقتصادی کشور را برطرف خواهیم کرد. برنامه سیاست اقتصادی جدید متمرکز بر این موضوع خواهد بود. دغدغه رئیس جمهور نیز معیشت مردم است که با کنترل نرخ تورم و ارز آن را تامین خواهیم کرد.
فرزین در ادامه در رابطه با جلب اعتماد مردم به سیاست‌های اقتصادی، گفت: نارسایی‌هایی در سیاست‌ها وجود داشته که باید حتما رویکرد جدیدی را اتخاذ کنیم. در حال حاضر بخش عمده از نیاز ارزی از بازار نیما تامین می‌شود. بازار نیما را حتما در نرخ ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان تثبیت خواهیم کرد. تمام نیاز‌های کالای اساسی و نیاز تولید کنندگان، ماشین آلات، تجهیزات و دیگر موارد را با این نرخ در بازار نیما تامین خواهیم کرد. با توجه به اینکه منابع ارزی بانک مرکزی مناسب است می‌توانیم ارز نیما را در این نرخ تامین کنیم.
رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به دیگر نیاز‌های ارزی، اظهار کرد: دیگر نیاز‌های ارزی که بالای ۴۰ نیاز ارزی توسط مردم وجود دارد، در یک بازار مبادله ارز تامین خواهد شد. در بازار مبادله ارز تلاش خواهیم کرد که به بازار آزاد نرخ داده شود و در این باره نرخ بازار آزاد را فراموش نخواهیم کرد. زیرا این بازار اگر چه سهم کمی دارد، اما بازاری است که به فعالان اقتصادی علامت می‌دهد. تلاش بانک مرکزی این خواهد بود که تمام نیاز ارزی را در بازار نیما و بازار مبادله ارزی تامین کنیم و بازار ارز آزاد را به شکل مستمر کوچک کرده، نیاز به آن را کاهش دهیم و نرخ آن را به این نرخ نزدیک کرده و کاهش دهیم.
وی در پایان صحبت‌های خود با اشاره به التهابات بازار، تاکید کرد: آنچه بسیار مهم است اعتماد مردم به سیاست‌گذار اقتصادی و بانک‌مرکزی است و با اعتماد مردم حتما تلاش خواهیم کرد تا پاسخ این اعتماد را داده و ثبات را در بازار برقرار کنیم.
سیاست ارزی تکراری
با این حساب مواد اولیه و کالاهای سرمایه‌ای با نرخ ۲۸۵۰۰ تومان تامین می‌شود و سایر خدمات و تقاضا‌های ارزی در بازاری که بازار مبادله عنوان شده تامین می‌شود.
سیاست مدنظر فرزین البته سابقه قبلی دارد. در دولت احمدی‌نژاد وقتی نرخ ۱۲۲۶ برای دلار توانست بازار را به سمت یکسان‌سازی سوق دهد مرکز مبادله ارزی ایجاد شد که در آن صادرکنندگان عرضه خود را با قیمتی نزدیک به ارز بازار در اختیار واردکنندگان و سایر متقاضیان قرار می‌دادند.
سیاست مدنظر فرزین در دوره رئیسی هم به نظر شبیه همان سیاست است؛ دولت در نیما ارز نفتی می‌فروشد و احتمالاً در مرکز مبادله با ارز صادرکنندگان غیرنفتی تامین نیاز خواهد کرد.
مسکن شوک ارزی
در صورتی که عنوان مد نظر فرزین هم قرار باشد رواج پیدا کند، باید منتظر تغییر نام بازار متشکل ارزی به مرکز مبادله باشیم. برخی اقتصاددانان سیاست مدنظر فرزین را یک گام به جلو می‌دانند؛ با این شرط که قید عرضه ارز در نیما از روی دوش صادرکنندگان غیرنفتی برداشته شود، وگرنه با توجه به فاصله شدید نرخ نیما و بازار، صادرکنندگان غیرنفتی تن به عرضه دلار با این قیمت در سامانه نیما نمی‌دهند.
از سوی دیگر منتقدان این سیاست هم تاکید دارند چه در مرکز مبادله و چه در نرخ ۴۲۰۰ سیاست‌های تثبیتی آزموده شده است.
نرخ ۲۸,۵۰۰ استعداد تبدیل شدن به ۴۲۰۰ و ۱۲۲۶ تومانی دیگری را هم دارد؛ اگر عوامل اصلی نوسان در بازار ارز برطرف نشود.
نا اطمینانی سیاسی، رشد نقدینگی و نارسایی‌ها در نقل و انتقالات ارزی دلایل عمده نوسان ارزی هستند و سیاست تثبیت شاید مسکنی برای شوک ارزی باشد اما قطعاً درمان نیست.
آیا رئیس جدید اختیار تام دارد؟
یکی از معاونین سابق بانک مرکزی می‌گفت رییس کل نباید سخنور باشد، باید ساکت باشد و‌طوری سخن بگوید که کسی از حرف‌هایش سردرنیاورد و هر فکری در سر دارد را در خفا پیش ببرد و در عمل نشان دهد! اما فرزین برای عمل هم نیاز به ابزارهایی دارد که اول از همه اختیار است.
می‌گویند رییس کل قبلی در انتخاب معاون هم اختیار تام نداشته است. البته فرزین به این مسائل خوب آگاه است.
خود او یک ماه پیش به شاگردانش در دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی گفته بود: «پایم را در بانک مرکزی نمی‌گذارم، این بانک اختیارات ندارد اما همه چیز را از چشم او می‌بینند.»
حال در یک ماه اخیر چه چیزی تغییر کرده؟ ابراهیم رییسی قول اختیار تام به رییس کل داده؟
حتما اتفاقی افتاده که فرزین حاضر شده پایش را به برج شیشه‌ای میرداماد بگذارد، جایی که می‌گویند حتی وزرای اقتصاد هم آرزو دارند کلیددار آن باشند.
البته ظاهرا تغییر در بانک مرکزی اولین تغییر است و طراحان آن تاکید دارند که این آخرین تغییر نیست و یک تعویض دیگر در انتظار تیم اقتصادی است.
