به گزارش بنکر (Banker)، عبدالرضا عزیزی رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس دهم، در پاسخ به اینکه مشخص نیست بحران کرونا چه زمانی از کشور رخت می‌بندد آیا برای گذر از شرایط نیاز است با استفاده از بودجه‌ای که از صندوق توسعه در اختیار دولت قرار گرفته، به جز بخش‌های ضروری سایر بخش‌های دیگر در کشور تعطیل شوند؟، گفت: پیشنهاد تعطیلی را در مجلس ارائه دادم، مجبور به این کار هستیم و اگر این کار را نکنیم بیماری کرونا در کشور مزمن خواهد شد و عوارض اجتماعی، روانی، سلامت و اقتصادی آن خیلی بیشتر از زمانی خواهد بود که مثل چینی‌ها در ووهان عمل کرده و کشور را تعطیل کنیم.
وی ادامه داد: چین، در ۳ ماه شهر ووهان را با ۱۱ میلیون جمعیت قرنطینه و آذوقه و معیشت آنها را نیز تامین کرد و دقت هم داشتند که کسی بیرون نیاید و در حال حاضر هم مردم به زندگی عادی خودشان برگشته‌اند؛ ما هم یا باید ۲ تا ۳ ماه همین کار را انجام دهیم و هزینه‌های مردم را هم تامین کنیم و یا مثل اکنون کج‌دار و مریز پیش برویم و روزی ۲هزار نفر به مبتلایان کرونایی کشور اضافه شود.
وی با تاکید بر اینکه یک بار برای همیشه هزینه کرده و با تعطیلی کشور این موضوع را تمام کنیم، گفت: ایتالیا با اینکه وضعیت وخیم‌تری نسبت به اسپانیا داشت، اما کشورش را قرنطینه کرد و اکنون وضعیت بهتری از اسپانیا دارد؛ اگر چه هنوز عملکرد ایتالیا از ما بهتر نیست، اما اگر به صورت نظامی برخورد نکنیم و در عین حال معیشت مردم را نیز تامین نکنیم، زنجیره قطع نخواهد شد.
هر ماه تعطیلی کسب‌وکارها ۲ درصد کاهش رشد تولید ناخالص داخلی
این در حالی است که هنوز مشخص نیست وضعیت اقتصاد کشور در سه ماه تعطیلی در صورت قبول این پیشنهاد چه خواهد شد . در این حال سازمان توسعه و همکاری‌های اقتصادی اعلام کرده است که هر ماه تعطیلی کسب‌وکارها، ۲ درصد کاهش در رشد تولید ناخالص داخلی سالانه اقتصادهای بزرگ را به همراه دارد.
شیوع ویروس کرونا بسیاری از کسب و کارها در دنیا را به تعطیلی کشانده است. در ایران نیز، وضعیت به همین ترتیب است و تنها واحدهای تولیدی که در عرصه تولیدات حساسی همچون مواد غذایی، شوینده و بهداشتی فعالیت می‌کنند، مشغول به کار هستند. از روز شنبه هفته جاری (۲۳ فروردین) دولت اعلام کرده است که برخی از واحدهای صنفی کم‌ریسک با رعایت ضوابط و پروتکل‌های بهداشتی مجدد بازگشایی شده و به عرصه فعالیت برگردند.
آن گونه که دولت اعلام کرده، هنوز ۵۰ کسب و کار اجازه فعالیت ندارند و بنابراین باید زمان بگذرد و شیوع ویروس کرونا متوقف شده یا کاملاً کنترل شود، سپس آنها به صورت پلکانی به عرصه کار و فعالیت برگردند. اما در دنیا، نیز شرایط متفاوت‌تر از ایران نیست و بسیاری از کشورها، محدودیت‌های جدی را در این عرصه اعمال کرده‌اند.
حال بر اساس جدیدترین تخمین‌های سازمان توسعه و همکاری‌های اقتصادی، تعطیلی کسب و کارها به‌طور مستقیم، بخش‌هایی مشتمل بر یک‌سوم از تولید ناخالص داخلی اقتصادهای بزرگ را متاثر ساخته است. از سوی دیگر، هر ماه تعطیلی کسب و کارها، زیانی معادل ۲ واحد درصد کاهش در رشد تولید ناخالص داخلی سالانه اقتصادهای بزرگ را به همراه دارد.
در این گزارش تاکید شده که بخش گردشگری به‌تنهایی، ۷۰ درصد کاهش فعالیت را تجربه کرده است. سازمان توسعه و همکاری‌های اقتصادی (OECD) در این گزارش که از سوی معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی تهران منتشر شده است، به بررسی اثرات اقتصادی ویروس کرونا بر چشم‌انداز اقتصادی جهان پرداخته است.
این سازمان، ضمن بررسی اثرات اقتصادی ویروس کرونا بر چشم‌انداز اقتصادی جهان، توصیه‌های چهارگانه‌ای را در راستای مقابله با شوک‌های اقتصادی ناشی از ویروس کرونا و احیای اقتصادهای جهان داشته است که دولت‌ها، بانک‌های مرکزی و سران اقتصادی کشورها را راهنمایی می‌کند تا ضمن افزایش مشارکت و همکاری‌های بین‌المللی، بتوانند سیاست‌هایی را در سطح ملی برای حمایت از مردم، بنگاهها، و حفاظت بیشتر در حوزه بهداشت و درمان به انجام رسانند.
همچنین در بخشی از این گزارش آمده است، «با توجه به پیشنهادهای جدید سازمان توسعه و همکاری‌های اقتصادی، اقدامات بازدارنده سخت‌گیرانه‌ای که برای کند کردن گسترش ویروس کرونا (Covid-۱۹) موردنیاز است، به‌طور قابل‌ملاحظه‌ای تولید ناخالص داخلی اقتصادهای بزرگ را در کوتاه‌مدت کاهش خواهد داد.»
توصیه اقتصادی به دولتهای جهان
در گزارش این سازمان بابیان اینکه تاثیر تعطیلی مشاغل بر کاهش تولید اقتصادهای پیشرفته و اقتصادهای بزرگ نوظهور ۱۵ درصد یا بیشتر و در اقتصادهای متوسط تا ۲۵ درصد است، بر ضرورت اقدام سریع دولت‌ها به‌منظور حفظ جان مردم و همچنین احیای بخش خصوصی تاکید شده است.
در ادامه، سازمان توسعه و همکاری‌های اقتصادی به‌منظور تامین منابع لازم برای مقابله با فوریت‌های بهداشت عمومی در راستای مقابله با شوک‌های اقتصادی ناشی از شیوع ویروس کرونا، توصیه‌های اقتصادی را به دولت کشورهای مختلف ارائه داده است که چهار مورد زیر را شامل می‌شود:
پیشنهاد اول این سازمان آن است که دولت‌ها باید به‌منظور پاسخگویی به چالش‌های بهداشت و درمان، همکاری‌های بین‌المللی خود را افزایش دهند.
همچنین باید اطمینان حاصل شود که واکسن‌ها و داروهای مقابله با این بیماری، پس از تهیه و تولید، در سریع‌ترین زمان ممکن به دست افراد خواهد رسید. در این راستا، نهادهای تنظیم‌گر باید نسبت به حذف موانع تنظیمی در ارتباط با واکسن و درمان کرونا اقدام کنند.
سومین پیشنهاد آن است که دولت‌ها باید سیاست‌های مشترک را جانشین روش‌های ناهماهنگ کنند. از سوی دیگر، تامین مالی سپرهای محافظتی فوری برای مقابله با اثرات منفی این ویروس و تسریع احیای اقتصادی از سوی دولت‌ها ضروری است. این اقدامات محافظتی باید بخش‌های «بهداشت و درمان»، «مردم» و «بنگاهها» را شامل شود.
در این میان با وجود آنکه بانک‌های مرکزی تاکنون اقدامات جسورانه‌ای برای حمایت از اقتصاد انجام داده‌اند، اما نظارت و تنظیم‌گری‌های مالی حوزه دیگری است که هماهنگی در آن می‌تواند نتایج بهتری را رقم زند.
پیامدهای اقتصادی ناشی از بحران COVID-۱۹، بازارهای مالی، ترازنامه‌ها و درآمدهای بانک‌ها را تحت شعاع قرار داده است. اتخاذ یک رویکرد هماهنگ در زمینه پایش، شناسایی آسیب‌ها و انجام اقدامات تنظیمی نتایج بسیار مثبتی را در قیاس با برخوردهای منقطع و متناقض به همراه خواهد داشت.
هر کاری باید انجام شود تا اعتماد را به عرصه جهانی بازگردد. در حالی که نکته اصلی، کنترل شیوع ویروس است؛ اما این تلاش‌ها کمک می‌کند عواملی که حتی پیش از شیوع این ویروس اعتماد را از صحنه جهانی سلب کرده بود از میان برداشته شود که از جمله آن، حذف محدودیت‌های تجاری است.
سلامت ارجح است یا اقتصاد کشور ؟
محمود جام ساز اقتصاددان در گفت وگو با آفتاب یزد در این زمینه خاطر نشان کرد: بحث سلامت واقتصاد در حال حاضر دو بحثی است که مورد توجه کارشناسان قرار گرفته است.آثار ایمنی و بهداشتی برای مردم وحفظ سلامت وصیانت از جان مردم در یک طرف قضیه است و مساله اقتصاد در ظرف دیگر قضیه نمود دارد. در کشور چین و ووهان که 11 میلیون نفر جمعیت دارد قرنطینه نظامی را برقرار کردند که به شدت اجرا شد و بعد 79 روز و دوهفته قبل از پایان قرنطینه شکسته شود ، متوجه شدند که دیگر مبتلایی در روز وجود نداشته و بنابراین قرنطینه آزاد شد ومردم می توانستند در خیابان‌ها آزادانه رفت آمد کنند.اما هنوز مساله بهداشت و ضد عفونی کردن و فاصله اجتماعی به شدت درآنجا رعایت می شود چون احتمال برگشت ویروس ممکن است وجود داشته باشد.
وی ادامه داد: اما در ایران این مساله اتفاق نیفتاده است.در ابتدا که آقای روحانی مخالف قضیه قرنطینه بودند وگفتند این قرنطینه مربوط به جنگ جهانی دوم است.اما زمانی که نیاز به قرنطینه احساس شد ، مجلس و مجمع تشخیص مصلحت نظام و شورای نگهبان و حتی نماز جماعات تعطیل شد.یعنی کلیه اجتماعات اعم از مدارس و دانشگاهها تعطیل شدند .آقای روحانی در این برهه توصیه کردند که در خانه بمانید و این در خانه ماندن برای جلوگیری از شیوع کرونا بود.اما هیچگاه به طور جدی این قضیه دنبال نشد، چون دولت منابع کافی ولازم برای کسانی که در خانه ماندند نداشت و استطاعت مالی وتوانایی برای تامین مخارج روزانه این افراد نبود.
مردم پول ندارند
این اقتصاددان تصریح کرد: چرا که خیلی از افراد هستند که تاب آوری یک روز درآمدی ماندن در خانه را ندارند، چرا که پس اندازی ندارند و حتی شاید پس اندازشان در حدود سه هفته تا یکماه باشد. بنابراین دولت این قضیه را زیاد جدی نگرفت وبه سوی بازگشایی کسب وکارها پیش رفت.
به گفته وی یکی از آثار منفی جدی نگرفتن قرنطینه شیوع بیماری بود که به شدت گسترش پیدا کرد. مردم به سفرهای نوروزی رفتند که همین سفرها باعث شیوع بیشتر کرونا شد.ما هیچ استان سفیدی نداریم تمام استانها درگیر کرونا هستند با وجود این که امکانات کافی هم وجود ندارد برای سرویس بیمارستانی و دستگاههای تنفسی و …
وی افزود: این قضیه علاوه بر این که جان مردم را به خطر انداخت هزینه های اقتصادی دولت را نیز اتفاقا بالاتر برد، چرا که در آینده با شیوع این بیماری بیشتر با مشکلات اقتصادی روبرو می شویم. اما باز آقای روحانی تصمیم گرفتند از 23 فروردین کسب وکارهای کم ریسک آزاد شوند واول اردیبهشت هم تمام کسب وکارها شروع به کار کنند.این مساله باعث ازدحام مردم برای رسیدن به مقاصد کار مثل متروها و اتوبوسها شده است. این امر باعث شیوع بیشتر بیماری می شود.
جامساز خاطر نشان کرد: الان هم می گویند مردم با وسایل شخصی تردد کنند.خب همه مردم وسیله شخصی ندارند و این کار ادامه پیدا می کند تا جایی که بر اساس تئوریهای مطرح شده ، مردم به ایمنی گله ای برسند. آنهایی که ضعیف یا سالخورده هستند وبیماریهایی دارند که مستعد پذیرش ویروسند جان خود را از دست می دهند. معلوم نیست واقعا چقدر باید مرگ ومیر داشته باشیم تا به حد ایمنی گله ای برسیم.
به اعتقاد وی بعد دیگر قضیه حمایتهای مالی و اقتصادی دولت از اقتصاد فروپاشیده پس ازکروناست ، چرا که بسیاری از موسسات و شرکتهای کوچک ومتوسط و اصناف و فروشگاهها و… وبه طور کلی صاحبان کسب وکارها نیروی خود را کاهش و تعدیل دادند و و بسیاری تعطیل شدند. ما نمی دانیم چقدر طول می کشد، از این مقطع بیرون بیاییم. بعد از آن دولت با این اقتصادی که مضمحل شده چه باید بکند اقتصاد به سامان برسد وحتی به وضعیت قبل از کرونا برسد.
وی بابیان این که انتخاب بین این که ما قرنطینه 3 ماهه را برگزینیم و یا به سمت آزاد سازی کسب وکارها پیش برویم ودچار ایمنی گله ای شویم افزود: نظر اقتصاددانان این است که سلامت ارجحیت دارد. اول حفظ جان مردم اولویت تمام دولتهاست.بنابراین من اعتقادم بر این است قرنطینه نظامی عین چین برقرار کند تا این قظیه برچیده شود. کشورهایی که قرنطینه پلیسی ایجاد کردند اثر بخش نبوده اما قرنطینه نظامی در چین جواب داده است.
وی گفت: باز کردن کسب وکارها و شروع وضعیت به صورت عادی برای کسب وکارهای اقتصادی به نقطه ایمنی گله ای خواهیم رسید. این در حالی است که ترامپ نیز اعلام کرده که ما مطئمن نشویم تا سلامت عمومی برقرار نشود اقتصاد کشور را باز نمی کنیم. اینها مسایلی است که دولتهای زیادی در گیرآن هستند و تدبیر اول حفظ سلامت مردم است .دولت باید بر اساس همکاری‌های بین المللی تجاربی که کشورهای دیگر دارند را عمل کند.
وی خاطر نشان کرد: دولت ما هرنوع کمک و منابعی که بتواند تهیه کند را در این مورد انجام دهد. ما امیدواری برای فروش نفت ومالیات ومنابع دیگر از جمله فروش خدمات دولتی و گردشگری نداریم . اما وقتی صحبت از حاکمیت می شود فراتر از دولت است.حاکمیت بنیادها و بنگاههایی دارد که از طریق مثلث قدرت، ثروت هایی دارند و اینها هزاران میلیارد ثروت انباشته دارند .آنها باید کمک به مردم کنند. در بودجه ردیف هایی هستند که برای موسسات فرهنگی و … که باید به شدت تعدیل شود بودجه شان وبرای بنگاهها واقتصاد وسلامت مردم صرف شود.ما نماز جمعه را بعد 40 سال ناچار شدیم تعطیل کنیم .نمازی که کسی تصور نمی کرد در سال متوقف شود.بنابراین این بودجه ها هم باید کاهش پیدا کند وبه کرونا اختصاص پیدا کند. ما 75 هزار میلیارد تومان فرار مالیاتی داریم.اینها باید مالیات بدهند و دولت با مساعدت قوای دیگر جدی وارد عمل شود.
وی گفت: ما باید علاوه بر مالیات از ثروتمندان وام نیز بگیریم. دوهزار میلیارد تومان نقدینگی در دست عده کمی است.ثروتمندان خارج از کشور به مردمان شان یک میلیارد دلار کمک می کنند یا بیل گیتس علاوه بر 125 میلیارد دلاری که کمک کرده تمام هزینه های تولید واکسن را از ابتدا تا انتها تقبل می کند.یا سلبریتی ها در دنیا میلیاردها دلار ویورو کمک کردند.من نمی دانم برخی از ثروتمندان ما چرا این قدر نسبت به مسایل انسانی بی توجه هستند.
وی ادامه داد: وقتی ما با یک مردم ضعیف و نحیف روبرو شویم و بخش خصوصی ضعیف داشته باشیم که باید موتور محرک اقتصاد باشد، اقتصاد ما به نابودی کشیده خواهد شد. پول های انبار شده این افراد باید به بخش تولید تزریق شود وتولید با اشتغالزایی افزایش درآمد ملی ایجاد کند.
به گفته وی از طرفی باید به اقتصاد قدری پول تزریق کنیم که اقتصاد تحریک شود و باعث رونق تولید شود.این هزینه ها را دولت باید به هر طریق ایجاد کند.
عواقب اقتصادی تعطیلی 3ماهه زیاد است
علی قنبری استاد دانشگاه تربیت مدرس نیز در گفت وگو با آفتاب یزد در این خصوص گفت: با تعطیلی 3 ماهه کشور دولت باید به عواقب کار نسبت به اقتصاد نیز توجه کند.ما شرایطی نداریم که تمام مشاغل تعطیل ومردم بیکار شوند وهمه امور کشور تعطیل شود. این طرح اشتباه است و باید مسکوت بماند.وی ادامه داد: زیر ساخت هایی که برای یان طرح لازم است وجود داشته باشد در کشور ما نیست. دولت زیر ساخت های اقتصادی را مهیا نکرده است و امکانات تحویل غذا به مردم را حتی نداریم. نه اعتبارش را داریم و نه شناسایی دقیقی از افرادی که باید کمک شوند داریم.این طرح مطالعه دقیق نشده است. ووهان فقط یک شهر بود اقتصاد کل چین را تحت تاثیر قرار نداد.یک شهر سه ماه قرنطینه شد ورفت ولی ما تمام شهرهای مان درگیر شده و با تعطیلی سه ماهه اقتصاد ملی ما می خوابد.به اعتقاد وی با توجه به این که این ویروس سراسر کشور پخش شده آمادگی برای تعطیلی نیست چون تولید الان چندماهه خوابیده است و برای این مساله نیاز به واردات زیاد داریم که اعتبارش را نداریم.وی افزود: تعطیلی سه ماهه طرحی احساسی است خیلی کارشناسی شده نیست که اجرا شود و اقتصاد کشور را در رکود بیشتر فرو می برد.
