به گفته چهار منبع آگاه، دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا بحثهایی درباره امکان کمک به ایران برای دسترسی به 30 میلیارد دلار جهت توسعه یک برنامه هستهای غیرنظامی تولید انرژی، کاهش تحریمها و آزادسازی میلیاردها دلار از منابع مالی مسدود شده ایران انجام داده است.
به گزارش بنکر (Banker)، سیانان در گزارشی اختصاصی ضمن اشاره به این موضوع نوشته است که این بخشی از تلاش گسترده دولت ترامپ برای بازگرداندن تهران به میز مذاکره است.
در ادامه این گزارش و به نقل از منابع آگاه آمده است: در دو هفته گذشته با وجود موجی از حملات نظامی در ایران و اسرائیل بازیگران کلیدی از آمریکا و خاورمیانه در پشتپرده با ایرانیها گفتگو کردهاند. این گفتگوها در این هفته نیز پس از توافق آتشبس ادامه یافتهاند.
مقامات دولت ترامپ تأکید کردهاند که چندین طرح پیشنهادی مطرح شدهاند. این طرحها مقدماتی و در حال تغییرند، اما یک اصل غیرقابل مذاکره ثابت باقی مانده: صفر درصد غنیسازی اورانیوم توسط ایران؛ موضوعی که ایران همواره گفته بر سر آن مذاکرهای نخواهد داشت. اما دستکم در یکی از پیشنویسهای اولیه، که دو منبع توضیح دادهاند، مشوقهایی برای ایران در نظر گرفته شده است.
برخی جزئیات این طرح در جلسهای محرمانه و چند ساعته میان استیو ویتکاف، نماینده ویژه آمریکا، و شرکای خلیجفارس در کاخ سفید در روز جمعه یعنی یک روز پیش از حملات هوایی آمریکا به ایران بررسی شده است.
سرمایهگذاری ۲۰ تا ۳۰ میلیارد دلاری
در میان مفاد مورد بحث، یک سرمایهگذاری ۲۰ تا ۳۰ میلیارد دلاری برای ساخت یک برنامه هستهای بدون غنیسازی در ایران مطرح شده که هدف آن تولید انرژی هستهای غیر نظامی است. به گفته مقامات دولت ترامپ و منابع آگاه، این برنامه جزء مذاکرات اخیر نیز بوده است. یک مقام تأکید کرده این پول مستقیما از سوی آمریکا پرداخت نمیشود و ترجیح این است که کشورهای عربی منطقه آن را تامین کنند. سرمایهگذاری در تأسیسات انرژی هستهای ایران، در دورهای پیشین مذاکرات هستهای نیز مطرح شده بود.
بر اساس پیشنویس ارائهشده، مشوقهای دیگر شامل امکان برداشتن برخی تحریمها و اجازه دسترسی ایران به ۶ میلیارد دلاری است که در حسابهای خارجی بلوکه شدهاند.
یکی دیگر از ایدههایی که هفته گذشته مطرح شد و در حال حاضر مورد بررسی است، این است که متحدان آمریکا در خلیج فارس هزینه جایگزینی سایت هستهای فردو با برنامه هستهای دیگری که در آن غنیسازی وجود نداشته باشد را پرداخت کنند. هنوز مشخص نیست که آیا ایران میتواند از خود این سایت استفاده کند یا خیر، و نیز معلوم نیست این طرح تا چه حد جدی است.
یکی از منابع آگاه در این خصوص گفت: «ایدههای زیادی از سوی افراد مختلف مطرح شده و خیلیها دارند سعی میکنند خلاق باشند.»
منبع دیگری که با پنج دور اول مذاکرات میان آمریکا و ایران پیش از حملات اسرائیل و آمریکا آشناست، گفت: «فکر میکنم کاملاً نامشخص است که چه اتفاقی خواهد افتاد.»
استیو ویتکاف روز چهارشنبه به شبکه آمریکایی CNBC گفت که آمریکا به دنبال «توافق صلحی جامع» است و یک مقام دولت ترامپ تأکید کرد که همهٔ این پیشنهادها با هدف جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای طراحی شدهاند.