ایرانی ها همواره با درآمدی که در طول سال کسب می‌کردند به استقبال نوروز می‌رفتند، اما متأسفانه به تدریج به دلیل وجود تورم و گرانی نوروز در نزد فرودستان کم‌رنگ شده است.
به گزارش بنکر (Banker)، قرار است برای شیرین شدن ایام نوروز وام 20 میلیون تومانی به دهک‌های 6 تا 8 که قادر باشند وام را در ماه‌های اردیبهشت و خرداد 1403 تسویه کنند پرداخت شود.
آیا چنین وامی می تواند دردی از زندگی کم‌درآمدها را دوا نمی‌کند؟ پرداخت چنین وام هایی به عقیده کارشناسان منجر به تورم و فشار به فرودستان می شود.
بهتر است چنین وامی در شرایط رکود و تورم پرداخت نشود. در ادامه واکنش دو اقتصاددان را به این موضوع می‌خوانید.
محمدحسین قمری، مدیرکل دفتر خدمات عمومی وزارت صمت از اختصاص تسهیلات ۲۰ میلیون تومانی به خریداران شب عید از طریق اعتبارسنجی و بدون ضامن، سود و وثیقه خبر داده است.
طرحی که به گفته این مقام مسئول، برای ساماندهی بازار شب عید در وزارت صمت به اسم طرح «عید تا عید» کلید خورده است .
افراد می‌توانند از حدود ۲۷ هزار فروشگاهی که برای فروش شب عید ثبت‌نام کرده‌اند، با وام اعطایی تا سقف ۲۰ میلیون تومان خرید کنند و مبلغ دریافتی را در اردیبهشت سال بعد، پس دهند.
به نوشته اقتصادآنلاین، بر اساس طرح وزارت صمت، بانک تجارت، بانک قرض‌الحسنه مهر ایران و یک مجموعه اعتباری آنلاین مسئولیت اعتبار دهی به متقاضیان را برعهده‌گرفته‌اند.
در این طرح بانک قرض‌الحسنه مهر ایران اعتبار ۱۵۰ میلیون تومانی با ضمانت الکترونیکی و به صورت اقساط ۶ ماهه به متقاضیان ارائه می‌کند.
گیرندگان وام
وحید شقاقی شهری، عضو هیئت‌علمی دانشگاه خوارزمی درباره اعطای تسهیلات عیدانه دولت گفت: گفته می‌شود بازپرداخت وام ۲۰ میلیون تومانی در دو قسط است.
اقساط وام باید در اردیبهشت و خردادماه سال آینده تسویه شود و نرخ بهره وام صفر و مشابه قرض است. خرید هم از فروشگاه‌های خاص باید انجام شود. این وام فقط به خانوارها یا افرادی تعلق می‌گیرد که در اعتبارسنجی جزء رتبه‌های عالی یا خوب باشند.
یعنی درگذشته اگر وامی دریافت کرده‌اند، خوش‌حساب بوده باشند. اکنون مردم قدرت خریدشان نسبت به شب‌های عید سال‌های گذشته کاهش‌یافته است.
این سیاست می‌تواند تحریک طرف تقاضا را به همراه داشته و حداقل به طرف عرضه اقتصاد کمک کند. اعطای وام به خرید محصولات همه بنگاه‌های تولید داخل کشور کمک خواهد کرد.
البته معایبی هم دارد که یکی این است که بنا به گفته دریافت کنندگان وام، بازپرداخت آن باید در اردیبهشت و خردادماه انجام شود.
این وام مدت‌دار نیست و در مرحله پرداخت، به خانوارها فشار وارد می‌کند. اگر مدت بازپرداخت را طولانی می‌کردند و روی چهار یا ۶ ماه می‌گذاشتند، فشار کمتری به خانوارها وارد می‌شد.
موضوع دیگر اینکه ما تا زمانی که نتوانیم تورم را مهار کنیم، مشکل حل نمی‌شود. زیرا با وجود تورم مدام قدرت خرید مردم کاهش می‌یابد. کاهش قدرت خرید به خاطر شکاف دستمزد و تورم باقی می‌ماند.
وام در جیب پولدارها
شقاقی می‌گوید: تا زمانی که تورم کنترل نشود، اقتصاد مدیریت نخواهد شد. بسیاری از دهک‌ها هم شرایط وام گرفتن را ندارند و نمی‌توانند مراحل اعتبارسنجی را کسب کنند.
این وام دهک ۶ تا هشت را پوشش می‌دهد. درحالی‌که بخش اصلی مشکل خانوار در دهک‌های پنج به پایین است که شرایط سختی دارند.
شرایط بازپرداخت وام
سید مرتضی افقه، استاد اقتصاد دانشگاه شهید چمران اهواز نیز درباره اثرات پرداخت عیدانه دولت گفت: با توجه به شرایط موجود، اصل کار خوب است اما اینکه دریافت کنندگان وام از اردیبهشت این تسهیلات را باید پس بدهند، جای اشکال دارد.
معمولاً با نرخ تورم که در کشور وجود دارد، حقوق ۲۰ میلیون تومان باید هرماه تمام پول خود را مصرف کنند فرد درآمدش در حدی نیست که بتواند وام را بازپرداخت کند.
حقوق با توجه به نرخ تورم متراکم شده ۴۰ درصد طی 5 تا ۶ سال گذشته پاسخ‌گوی نیازها نیست.
فرد درآمدش را باید مصرف کند، بنابراین پولی برای بازپرداخت وام نخواهد داشت. در چنین شرایطی افرادی که می‌خواهند خوش‌حساب باشند، این وام را دریافت نکرده و از آن محروم می‌مانند؛ برخی هم این مبلغ را می‌گیرند ولی پس نمی‌دهند که مشکلاتی برای خودشان و دولت پیش می‌آورند.
دولت باید کمک کند که تحریم‌ها برداشته شوند. ملت خودشان باعزت درآمد داشته باشند و هزینه کنند. نه اینکه دست مردم جلوی قوه مجریه دراز باشد؛ یک روز یارانه بگیرند یا وام! و سپس شاهد مسائل و تبعات آن باشیم.
افقه درباره محدود شدن خرید به فروشگاه‌های مشارکت‌کننده در طرح عیدانه دولت نیز بر این باور است که این سیاست یک نوع توزیع رانت خواهد بود. چرا نباید بقیه از این فرصت استفاده کنند و امکان فروش محصول برای همه فروشگاه‌ها فراهم شود؟
