اگر بانک مرکزی توانایی تزریق روزانه ۵۰ میلیون دلار به بازار را داشته باشد، نرخ ارز هم پایینتر خواهد آمد.
چارهای هم پیش پای بانک مرکزی نیست، چراکه باید بهنوعی بازار را تنظیم کنند و اگر دسترسی به منابع ارزی وجود داشته باشد این کار تاثیرگذار خواهد بود. بحث دیگر این است که دلیل اصلی کاهش نرخ ارز در روزهای اخیر، اثرپذیری اقتصاد ایران از انتخابات امریکا است.
البته بهنظر نمیرسد طرح تزریق روزانه ۵۰ میلیون دلار ارز به بازار ازسوی بانک مرکزی بهنحوی باشد که هر کس هر مقدار ارزی که بخواهد را خریداری کند و دولت هم کماکان ارز به بازار تزریق کند.
تا جایی که مطلع هستم گفته شده اگر در چارچوب اعلام شده نیازی به عرضه باشد ما روزانه تا سقف ۵۰ میلیون دلار این ارز را وارد بازار میکنیم.
البته این در شرایطی تاثیرگذار خواهد بود که تنها مشکل بازار بحث اسکناس باشد. بانک مرکزی معتقد است مشکلی که وجود دارد به بحث ارز فیزیکی یا همان اسکناس مربوط است، اما اگر حوالهها موردنظر باشد داستان دیگری خواهد داشت که مربوط به این بحث نیست.
۵۰ میلیون دلار رقم قابلتوجهی است. همانطور که گفته شد اگر واقعا مشکل در عرضه فیزیکی ارز باشد، بهطبع باید تاثیر آن را در بازار ببینیم.
صحبت از تزریق ۱۸ میلیارد دلار در سال است. رقم کمی نیست و اگر بانک مرکزی واقعا قصد چنین کاری را داشته باشد، باید به منابع سرشاری هم دسترسی داشته باشد.
البته باید دید این تزریق در عمل هم انجام خواهد شد یا خیر؟! بهنظر من این دست اظهارات تا حدی تاکتیکهای روانی است که مسئولان برای کنترل و مدیریت بازار در رسانهها مطرح میکنند.
از طرفی هم من فکر نمیکنم بازار نیازی به این مقدار بالایی از عرضه دلار داشته باشد.
مسافرتها هم بهدلیل شیوع ویروس کرونا در جهان تقریبا وجود ندارد و در نتیجه تقاضایی هم برای ارز مسافرتی نداریم.
فقط دانشجوها در بازار در پی خرید ارز هستند که باتوجه به این قیمتهای بسیار بالا تقاضای زیادی ازسوی خانوادههای دانشجویان خارج از کشور نیز نباید داشته باشیم.
البته بیمارانی که در خارج از کشور درمان میشوند یا تجار خردی که معاملات کوچکتری دارند هم در صف تقاضا هستند اما باز هم من فکر نمیکنم بازار نیاز به تزریق ۵۰ میلیون دلار در هر روز داشته باشد.
علاوه بر این تجار نمیتوانند حجم بالایی از ارز را بهصورت فیزیکی جابهجا کنند، چراکه مشکلاتی مانند بحث مبارزه با پولشویی ایجاد میشود.
از همین جهت من فکر نمیکنم دلیل بالا رفتن شدید قیمتها، مربوط به تقاضای بالای ارز در بازار باشد.
در نهایت میتوان گفت اگر این مشکل بهدلیل تقاضای بالا برای اسکناس باشد، برنامهای که بانک مرکزی اعلام کرده میتواند تاثیرگذار باشد اما اگر مشکل جای دیگری باشد، به احتمال بسیار زیاد تزریق ارز تاثیر چندانی در کاهش نرخ ارز نخواهد داشت.
البته بعضی از فعالان ارزی ادعا میکنند که برخی از جریانها تحت تاثیر صادرکنندگان قدرتمند قرار گرفتهاند و به همین جهت بانک مرکزی را تحت فشار قرار میدهند تا اجازه ریزش قیمتی را به دلار ندهد.
برخی از رسانهها نیز دلیل این نوع اقدامات بانک مرکزی را فشارهای دولت میدانند که قصد دارد با افزایش نرخ دلار کسری بودجه را جبران کند.
اما هیچ یک از این ادعاها اثباتشده نیست و هنوز برای مردم این مسئله روشن نشده که چرا بانک مرکزی برخلاف اظهارنظرهای رئیس کل این نهاد، دست به اعمال اقدامات فنی در جهت کاهش نرخ دلار نمیزند؟ بسیاری معتقدند شاید بانک مرکزی انگیزهای برای پایین آوردن نرخ دلار نداشته باشد.