تکرار تلخ خاطرات مالباختگان زنده شد

به گزارش بنکر (Banker)، حال تجمع همزمان دیروز جمعی از سهامداران که مدعی «مالباختگی» بودند با جلسه مرتبط در مجلس شورای اسلامی (ضمن اینکه احتمال خودجوش بودن آن را منتفی می‌کند)؛ اما بیش از اینکه باعث همدردی عمومی شده باشد، موجب خشم و اعتراض فعالان حاضر در فضای اجتماعی شده است تا جایی که برخی ادعای «مالباخته بورس» را به مضحکه می‌گیرند و با بیان اینکه این ادعاها مانند این است که تیمی در فوتبال ببازد و بگوید چرا باختیم به دادمون برسید! آن را نکوهش می‌کنند و برخی معترضان به تجمع‌کنندگان و ناله‌کنندگان هم عنوان می‌کنند «هنگامی که ذی نفعان مدعی کارشناس و تحلیلگر به حضور در بورس مشکوک ایران توصیه اکید می‌کردند، باید سرمایه گذاران در بازار سرمایه، فکر امروز را می‌کردند.» این منتقدان حتی با طعنه و کنایه به مدعیان مالباختگی در بورس که خواستار جبران خسارت از سوی دولت هستند، مثال گفتاری و تصویری داستان نوستالژیک «پینوکیو» را به خاطر می‌آورند که شخصیت‌های کارتونی «گربه نره» و «روباه مکار» اصرار داشتند «پینوکیو» سکه‌هایش را بکارد تا بعد درختی پر پول برداشت کند اما هیچ..!»
اگرچه بسیاری هم در نقد آنها که توپ بحران روند کاهشی شاخص را به زمین دولت می‌اندازند با این موضع می‌گویند « اگر حالا باید دولت ضررهای شما را (با وجود انواع نکوهش اقتصاددانان و رسانه‌های کشور از جمله روزنامه آفتاب یزد در اوایل سال 99 ) پوشش دهد؛ چرا وقتی در همان روزها برخی مدیران یا «کارشناس‌نمایان سودجو» وعده می‌دادند هر شخصی کلاه بوقی بگذارد، آبنبات چوبی می‌گیرد! این توصیه را هم انجام می‌دادند!؟ پرسشی که پاسخ آن احتمالا خیر است؛ چرا که حتما هزینه و فایده می‌کنند ببینند فایده آبنبات چوبی به هزینه تمسخر خاص و عام نمی‌ارزد! پس در همین راستا برای ورود به بورس هم حساب و کتاب کرده‌اند و سود خود را در بورس دیده‌اند و با اراده خود وارد بازار شده‌اند و تا وقتی سود بود آن را حاصل تحلیل و جسارت خود می‌دانستند و حتی به نکوهش‌کنندگان و هشداردهندگان «انگ نادانی از بورس» را می‌زدند و حالا هم آن را به مداخله دولت ارتباط می‌دهند؛ در حالی که همین مداخله‌ها و عواقب آن را نیز اقتصاددانان و تحلیلگران مستقل نهی می‌کردند، اما وسوسه ثروت‌اندوزی یک شبه و غیرطبیعی، چشم همه سوداگران سود بردن از این بازار را کور کرده بود و اقتصاددانان هشدار‌دهنده جمعی اقتصاد ندان!
وقتی به اذعان کارشناسان مستقل و نه متهم به حسادت و نادانی از ۱۱۰ هزار میلیارد تومانی که در شش ماه نخست ۹۹ وارد بورس شد، فقط ۶ هزار میلیارد تومان یعنی 5 درصد آن وارد بخش تولید شرکت‌ها شد و مابقی صرف «سفته‌بازی در بورس» آن هم در نیمی از ساعات کار اداری کارمندان سرمایه‌گذار و نظایر آن شد؛ چه انتظاری جز رسیدن این روزها می‌شد داشت؛ حال کمی دیرتر یا زودتر! به قول یک کارشناس در گفتگو با «آفتاب یزد» که نخواست نامش فاش شود: « تصورکنید مردادماه 2 نفر هرکدام ۶۰ میلیون سرمایه داشتند؛ اولی برخلاف نهی مسئولین دلار می‌خرد اما دومی با اعتماد به حمایت وارد بورس می‌شود با افزایش۵۰درصدی دلار و کاهش۵۰درصدی قیمت سهام، امروز اولی ۹۰میلیون دارد، ولی دومی یک‌سوم یعنی ۳۰میلیون تومان و شاید اینگونه است که اعتماد مردم پودر شد!
اما در نهایت حسن قالیباف اصل رئیس سازمان بورس فارغ از همه این نقدها و حتی نگرانی جامعه از جبران زیان سهامداران زیان دیده از جیب سایر مردم نگون بختی که امکان خرید همان حداقل سهم‌ها را هم نداشتند به مجلس آمد و گفت: «در بورس اوراق بهادار تهران از ۳۳۰ شرکت، حدود ۱۸۰ شرکت قرارداد بازارگردانی امضا کردند؛ ۲۰ شرکت تمکین نکردند که اسامی آن را به سازمان بورس اعلام کردیم؛ متخلفان مستوجب مجازات اند!»
او در جریان بررسی گزارش کمیسیون اقتصادی در مورد وضعیت بازار سهام و عملکرد سازمان بورس و اوراق بهادار و وزارت امور اقتصادی و دارایی با اشاره به نوسانات قیمت‌ها در بازار سرمایه طی ماه‌های اخیر، گفت: امسال در بازار سرمایه کار‌های بسیار خوبی انجام شده که افزایش نرخ شاخص‌ها یکی از این اتفاقات بود.
قالیباف اصل با بیان اینکه آزادسازی سهام عدالت یکی دیگر از اتفاقات خوب در سال جاری بود، افزود: سهام عدالت بعد از ۱۵ سال آزاد شد و حدود ۱۳ هزار میلیارد تومان سهام عدالت در بازار فروخته شد که فروشندگان عمدتا هم جزو قشر مستضعف هستند.
وی تصریح کرد: تقویت تجهیز پس‌انداز و تامین مالی از طریق بازار سرمایه یکی دیگر از اتفاقات مهم امسال بود، سال گذشته ۲۶۲ هزار میلیارد تومان تامین مالی در بازار سرمایه اتفاق افتاد در صورتی که در ۶ماهه امسال این عدد به ۳۰۰هزار میلیارد تومان رسید. عرضه‌های اولیه در سال گذشته حدود ۵ هزار میلیارد تومان بود، اما ارزش عرضه‌های اولیه از ابتدای امسال تاکنون ۲۵ هزار میلیارد تومان بوده است.
رئیس سازمان بورس اظهار کرد: این رقم نسبت به سال گذشته ۵برابر افزایش داشته است، ضمن آنکه بحث تامین مالی دولت هم از بازار سرمایه اتفاق مهمی بود که انجام شد و دولت تاکنون ۳۲ هزار میلیارد تومان سهم در این بازار فروخته است، که در صورت عدم فروش این سهام دولت باید برای تامین مالی خود به سمت کار‌هایی قدم برمی‌داشت که تورم زا بود.
رئیس سازمان بورس تصریح کرد: بعد از افت قیمت‌ها در بازار سرمایه موضوع بازارگردانی را به طور جدی دنبال کردیم، زیرا بازارگردان باید بتواند در بحث عرضه و تقاضا با تشخیص درست اقدام مناسب را انجام دهد، در بازار سرمایه از ۳۳۰ شرکت، ۱۸۰ شرکت قرارداد بازار گردانی را امضا کرده اند. برای رسیدن بازار سرمایه به یک تعادل باید این موضوع به طور جدی دنبال شود، حدود ۲۰ شرکت این قرارداد خود را تمدید نکردند که سازمان بورس اعلام کرده شرکت‌های متخلف مستوجب جریمه‌های مالی و برخورد هستند؛ اگر بازارگردان‌ها به صورت کامل در بازار سرمایه فعال شوند می‌توان شاهد تعادل در بازار بود.
اما هر چقدر قالیباف در وصف توفیقات بورس و بازار سرمایه داد سخن داد کاظم دلخوش گفت: تعجیل دستگاه‌های ذیربط باعث شد بیش از حد پول وارد بورس شود و نابسامانی‌هایی رخ دهد، اما نباید وضعیت بورس را مستقل از سایر بازار‌ها بررسی کرد. از سوی دیگر دولت از وضعیت بازارسرمایه برای حضور شرکت‌های جدید استفاده نکرد و ورود ۱۳ هزار میلیارد سهام عدالت، باعث ایجاد تشکیک شد؛ بنابراین عدم شفافیت بورس، سرنوشت را به اینجا رساند که هر روز شاهد متضرر شدن سهامداران باشیم.
مجتبی یوسفی هم اعلام کرد: بورس به یکی از دغدغه‌های اساسی مردم تبدیل شده که متاسفانه با نشان دادن در باغ سبزی از سوی دولتمردان، ۲۰ میلیون نفر به این بازار پیوستند. یکی از اهداف این بازار، جمع‌آوری منابع خرد بود که براساس اظهارنظر کارشناسان ۷۰درصد سرمایه‌های تازه وارد به این بازار متعلق به افرادی است که تنها حدود ۱۰ میلیون تومان بوده است.
ریزش بورس از ۱۹ مرداد آغاز شد که به دلیل ابهام در عرضه صندوق دوم دولتی و ناشی از بی‌تدبیری وزارت اقتصاد و همچنین اصرار بر باقی‌ماندن بر تصمیم غلط گذشته یعنی جلوگیری از کاهش دامنه ۵درصد به ۲ درصد بود که منجر به حذف رئیس قبلی سازمان بورس و برخی اعضای هیئت‌مدیره شد.
اما در این میان قاطبه کارشناسان مستقل بر چه باور هستند؟ یکی از کارشناسان بازار سرمایه که به دلیل شرایط خاص حاکم بر جو این روزها نخواست نامش فاش شود، به خبرنگار روزنامه «آفتاب یزد» می‌گوید: به دلیل کاستی‌های دولت، شرایط سختی برای سهامداران خرد رقم خورده است. تهدیدات و آسیب‌های عدم وجود زیرساخت‌ها در حوزه بورس را در جلسات متعدد گوشزد و عدم نظارت باعث زیان تعداد زیادی از سهامداران خرد شد.
وی می‌افزاید: از رئیس سازمان بورس انتظار می‌رود از ارائه مطالب گذشته و موضوعاتی که در حیطه اختیارات این سازمان نیست، خودداری کند.
این کارشناس با بیان اینکه پیش‌تر هم در مصاحبه با آفتاب یزد و چند رسانه دیگر به پیامدهای از دست رفتن بی‌اعتمادی و همچنین دادن جو دعوت مردم به حضور بدون ملاحظه ویژگی‌های خاص بورس هشدار داده بودم می‌گوید: باید اعتماد به بازار سرمایه را بازگرداند، چرا که پیامد این بی‌اعتمادی، عدم بهره‌گیری اقتصاد از ظرفیت بورس و جذب نقدینگی مردم است.
وی با بیان اینکه باید با تصمیمات منطقی کاری کرد که اعتماد مردم به بازار سرمایه بازگردد اظهار می‌کند: اگر متناسب با شرایط، تصمیمات اتخاذ گردد باعث می‌شود از طریق بازار بورس جذب نقدینگی صورت گیرد.